Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗΣ ΠΛΑΓΙΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΧΩΤΙΚΗΣ ΑΚΟΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΧΩΔΗ ΝΕΥΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΝΕΥΡΩΣΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Εισηγητές:
Κανδύλης Δ.

Διατριβή για διδακτορία, Θεσσαλονίκη, 1990

Περίληψη:
Ο σκοπός της εργασίας μας ήταν να μελετήσουμε την ακουστική πλαγίωση με τη δοκιμασία της διχωτικής ακοής σε δύο ομάδες νευρωτικών που έπασχαν από νευρωτική κατάθλιψη και αγχώδη νεύρωση. Οι ασθενείς μελετήθηκαν τόσο σε φάση πλήρους εκδήλωσης των συμπτωμάτων όσο και σε περίοδο υποχώρησής τους και κλινικής βελτίωσης της νόσου. Στην εργασία μας εξετάσαμε εβδομήντα ένα (71) δεξιόχειρες νευρωτικούς συγκριτικά με τριάντα επτά δεξιόχειρες μάρτυρες. Τις δύο ομάδες των νευρωτικών αποτέλεσαν τριάντα δύο (32) ασθενείς με καταθλιπτική νεύρωση και τριάντα εννέα (39) ασθενείς με αγχώδη νεύρωση. Οι εξετασθέντες νευρωτικοί ήταν ηλικίας μεταξύ 20 και 50 ετών, είχαν μητρική γλώσσα την Ελληνική, η νοημοσύνη τους ήταν μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια και ήταν απόφοιτοι τουλάχιστον του Δημοτικού σχολείου. Όλοι οι νευρωτικοί ασθενείς δεν παρουσίαζαν ιστορικό νόσου ή διαταραχής του ΚΝΣ, δεν υπέφεραν από ενεργό οργανικό νόσημα, δεν είχαν χρόνια αναπηρία ή χρόνιο σωματικό νόσημα, δεν ήταν εξηρτημένοl από ψυχοδραστικές ουσίες και δεν εμφάνιζαν έκδηλες ψυχωτικές διαταραχές κατά τον χρόνο της εξέτασής τους. Επίσης στο ιστορικό των εξετασθέντων νευρωτικών δεν αναφερόταν πένθος ή άλλο στρεσσογόνο συμβάν κατά τον τελευταίο πριν από τη νόσηση χρόνο. Τους νευρωτικούς ασθενείς τους εξετάσαμε δύο φορές και τους μάρτυρες μια, με τη δοκιμασία της διχωτικής ακοής με αριθμούς και με ελεύθερη ανάκληση. Επιλέξαμε αυτή τη δοκιμασία από το σύνολο των διχωτικών δοκιμασιών γιατί είναι αξιόπιστη, αποτελεσματική και δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες απαιτήσεις συνεργασίας μεταξύ εξεταστού και εξεταζόμενου. Η πρώτη εξέταση κάθε νευρωτικού ασθενούς γινόταν ευθύς αμέσως μετά τη διάγνωση και την κατάταξή του σε μια από τις δύο μελετώμενες ομάδες των νευρωτικών ασθενών, ενώ η δεύτερη εξέταση γινόταν όταν ο ασθενής βρισκόταν σε φάση υποχώρησης των συμπτωμάτων και σαφούς βελτίωσης της κλινικής εικόνας.
Τα διαγνωστικά κριτήρια της κατάταξης των νευρωτικών στις μελετώμενες ομάδες ήταν εκείνα της DSΜ III- R και η διάγνωση της διαταραχής έγινε από δύο ψυχιάτρους. Επιπλέον, στους νευρωτικούς δόθηκαν προς συμπλήρωση τα ερωτηματολόγια του Hamilton (για κατάθλιψη και άγχος) και του Beck (για κατάθλιψη) και τούτο προκειμένου να υπάρχει σταθερό και κοινό κριτήριο του χρόνου διενέργειας της δεύτερης εξέτασης με τη δοκιμασία της διχωτικής ακοής. Οι παράμετροι που προσδιορίσαμε στην έρευνά μας και στις οποίες βασίστηκε η ανάλυση των αποτελεσμάτων ήταν: Ι. το σύνολο των αριθμών που αναφέρθηκαν κατά την ελεύθερη ανάκληση και που είχαν δοθεί στο αριστερό αυτί των εξεταζομένων (Α), 11. το σύνολο των αριθμών που αναφέρθηκαν κατά την ελεύθερη ανάκληση και που είχαν δοθεί στο δεξιό αυτί των εξεταζομένων (D), III. ο δείκτης ανάκλησης (DA) και IV. ο δείκτης στρατηγικής (DS). Από τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι : α) Κατά τη φάση της κλινικής εκδήλωσης των νευρωτικών συμπτωμάτων οι καταθλιπτικοί και οι αγχώδεις νευρωτικοί εμφανίζουν μια μετακίνηση της ακουστικής πλαγίωσης προς τα δεξιά εξ αιτίας της κακής επίδοσης του δεξιού αυτιού τους. Στους καταθλιπτικούς νευρωτικούς η δεξιά ακουστική πλαγίωση είναι σαφής, ενώ στους αγχώδεις νευρωτικούς επισημαίνεται "μια τάση" για δεξιά ακουστική πλαγίωση που δεν φθάνει όμως σε στατιστικά σημαντικό επίπεδο. β) Κατά τη φάση της υποχώρησης των συμπτωμάτων και της σαφούς βελτίωσης της κλινικής εικόνας, οι καταθλιπτικοί και οι αγχώδεις νευρωτικοί εμφανίζουν επάνοδο της ακουστικής πλαγiωσης προς τα αριστερά και τείνουν να εξομοιώσουν την τιμή της πλαγίωσης τους με εκείνη των μαρτύρων. Η μεταβολή της κατεύθυνσης της ακουστικής πλαγίωσης μεταξύ πρώτης και δεύτερης εξέτασης οφείλεται στην καλυτέρευση της επίδοσης του δεξιού αυτιού κατά τη 2η εξέταση. Ερμηνεύσαμε τα παραπάνω αποτελέσματα δεχόμενοι ότι η προς τα δεξιά μετακίνηση της ακουστικής πλαγίωσης των καταθλιπτικών και των αγχωδών νευρωτικών, κατά την περίοδο της πλήρους κλινικής εκδήλωσης των νευρωτικών συμπτωμάτων τους προκύπτει από μια υπερενεργοποίηση του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου τους. Διαπιστώσαμε ότι κατά το χρόνο της σαφούς κλινικής βελτίωσης, η ακουστική πλαγίωση των αγχωδών και καταθλιπτικών νευρωτικών που κατά την περίοδο της πλήρους κλινικής εκδήλωσης των νευρωτικών συμπτωμάτων είχε μετακινηθεί προς τα δεξιά, τροποποιείται και πάλι και τείνει να προσομοιάσει με το πρότυπο των υγιών.