ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ

1. ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑΣ

Τι είναι σχιζοφρένεια (1);
Ο όρος σχιζοφρένεια δηλώνει µια οµάδα ψυχικών παθήσεων, οι οποίες πα- παρουσιάζουν ένα κοινό και ουσιώδες σύµπτωµα, τη διάσχιση (2).

Στα χαρακτηριστικά αυτών των παθήσεων, συνηθέστερα, περιλαμβάνονται διαταραχές της σκέψης, της αντίληψης και της συμπεριφοράς, καθώς και ένα αµβλύ ή αταίριαστο µε την πραγματικότητασυναίσθηµα. Οι διαταραχές αυτές αφορούν βασικές λειτουργίες που χαρακτηρίζουν κάθε ανθρώπινη ύπαρξη και τελικά οδηγούν σε µια αλλοίωση του αισθήματος της ατοµικότητας, της μοναδικότητας και του ελέγχου του εαυτού. Ο Γάλλος ψυχίατρος Ανρί Έ ορίζει τη σχιζοφρένεια σαν «χρόνια πάθηση η οποία αλλοιώνει βαθύτατα την προσωπικότητα του πάσχοντος και θεωρεί ότι η πάθηση χαρακτηρίζεται από ένα βαθύ και προοδευτικό μετασχηματισμό της προσωπικότητας». Κατ' αυτόν, η πάθηση εκδηλώνεται µε µια τάση του πάσχοντος «να διακόψει την οικοδόμηση του κόσµου του, µέσω της επικοινωνίας µε τους άλλους, για να χαθεί τελικά µέσα στην αυτιστική σκέψη, δηλαδή µέσαστο χάος των φαντασιώσεών του».  Η σχιζοφρένεια δεν είναι µιας και µόνο µορφής ψυχική πάθηση. Εκδηλώνεται µε πολλές µορφές. Οι ψυχίατροι την κατατάσσουν στην κατηγορία των ψυχώσεων και στα χαρακτηριστικά της περιλαμβάνονται τα πιο αντιπροσωπευτικά ψυχωτικά συμπτώματα. Εξ αιτίας του πολυμορφισμού των συμπτωμάτων της πάθησης, µόνο λίγες γενικεύσεις είναι αληθείς και επιτρεπτές για τα άτοµα που έχουν διαγνωσθεί ως σχιζοφρενή. Μερικές φορές, µπορεί κάποιος να εµφανίσει σχιζοφρενικά - ψυχωτικά συμπτώματα εξ αιτίας µιας άλλης αρρώστιας, εκτός της σχιζοφρένειας. Για το λόγο αυτό, οι ψυχίατροι, αφού πάρουν ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό, διενεργούν και τις απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις για να αποκλείσουν όλες τις άλλες πιθανές αιτίες των συμπτωμάτων, προτού φθάσουν στο συµπέρασµα ότι κάποιος πάσχει από σχιζοφρένεια.

Βιβλιογραφία: «Σχιζοφρένεια- Τι πρέπει να γνωρίζει η οικογένεια και ο οικογενειακός γιατρός», 2005, Λάρισα, Θ.Ε.Ψ.Υ.Π.Α.

(1) Παρ' ότι στη σύγχρονη ψυχιατρική είναι αποδεκτό ότι δεν υπάρχει µια ενιαία ψυχοπαθολογική οντότητα µε το όνοµα σχιζοφρένεια αλλά ένα σύνολο ψυχικών παθήσεων που συνιστούν µια ξεχωριστή οµάδα, εκείνη των σχιζοφρενικών νόσων, στο παραπάνω άρθρο  θα χρησιµοποιείται ο όρος σχιζοφρένεια για χάρη ευκολίας του αναγνώστη.

 (2) Η διάσχιση είναι η αποδιοργάνωση διαφόρων τοµέων της ψυχικής ζωής, όπως της σκέψης, του συναισθήµατος, της βούλησης κ.ά.


2. Ποια είναι η πρόγνωση αυτής της αρρώστιας;
Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που θεωρούνται καλοί ή κακοί για την πρόγνωση της σχιζοφρένειας. Η αξία τους είναι σχετική. Ο γιατρός θα τους λάβει υπόψη, σε συνδυασµό και µε πολλούς άλλους κλινικούς και µη παράγοντες, προκειμένου να δώσει µια απάντηση στους συγγενείς του αρρώστου για το πώς πρόκειται να εξελιχθούν τα πράγµατα. Όµως, η εξέλιξη, πολλές φορές, είναι απρόβλεπτη, ιδίως τα πρώτα χρόνια της νόσησης. Σας παραθέτουµε µια λίστα µε αυτούς τους παράγοντες.

Καλή πρόγνωση
1.    Όψιµη έναρξη
2.    Ευδιάκριτοι εκλυτικοί παράγοντες
3.    Καλή προνοσηρή κοινωνική, σεξουαλική και εργασιακή προσαρµογή
4.    Συµπτώµατασυναισθηµατικής διαταραχής (ιδιαίτερα καταθλιπτικής διαταραχής)
5.    Γάµος
6.    Οικογενειακό ιστορικό συναισθηµατικών διαταραχών
7.    Καλό υποστηρικτικό σύστηµα

Κακή πρόγνωση
1.    Πρώιµη έναρξη
2.    Απουσία εκλυτικών παραγόντων
3.    Προοδευτική και ύπουλη εισβολή
4.    Κακή προνοσηρή κοινωνική, σεξουαλική και εργασιακή προσαρµογή
5.    Απόσυρση, αυτιστική συµπεριφορά.
6.    Άγαµος, διαζύγιο, χηρεία
7.    Οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας.
8.    Φτωχό υποστηρικτικό σύστηµα
9.    Αρνητικά συµπτώµατα
10.    Νευρολογικά συµπτώµατα και σηµεία
11.    Ιστορικό περιγεννητικούτραύµατος
12.    Απουσία ύφεσης εντός 3 ετών
13.    Πολλές υποτροπές
14.    Ιστορικό επιθετικότητας


Βιβλιογραφία: «Σχιζοφρένεια- Τι πρέπει να γνωρίζει η οικογένεια και ο οικογενειακός γιατρός», 2005, Λάρισα, Θ.Ε.Ψ.Υ.Π.Α.


3. Πως πρέπει να συμπεριφέρομαι;
Οι ακόλουθες υποδείξεις µπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε σωστά το µέλος της οικογένειας σας που αρρώστησε, όταν επανέλθει κοντά σας στο σπίτι :
1.    Να του µιλάτε σε χαµηλούς τόνους και καθαρά. Να χρησιμοποιείτε απλές και σύντοµες προτάσεις, για να αποφεύγετε η σύγχυση. Αν είναι απαραίτητο, επαναλαμβάνετε τις ερωτήσεις σας και τα όσα δηλώνετε χρησιμοποιώντας τις ίδιες λέξεις.
2.    Εξηγείστε καθαρά τι κάνετε και γιατί το κάνετε. Για παράδειγμα "τοποθετώ τα καθαρά σου ρούχα στο ντουλάπι. Μπορείς να διαλέξεις ποια ρούχα θέλεις να φορέσεις σήµερα"
3.    ∆ηµιουργήστε µια συγκροτημένη και ευχάριστη καθημερινή ρουτίνα. Να είστε προβλέψιμοι. Να είστε συνεπείς. Μη λέτε ότι θα κάνετε αυτό που ζητά και µετά αλλάζετε γνώµη.
4.    Να τον επαινείτε για κάθε τι που κάνει σωστά. Εάν ο συγγενείς σας χτενίσει τα µαλλιά του έστω και µετά τρεις µέρες , από την υπόδειξή σας επισηµάνετε πόσο ελκυστικός δείχνει.
5.    Αποφύγετε τις εντάσεις. Μειώστε το άγχος σας και αποφύγετε περιττές τυπικότητες. Για παράδειγμα, το να τρώει µαζί µε όλη την οικογένεια ίσως να µην είναι τόσο απαραίτητο στην αρχή της επανόδου στο σπίτι.
6.    Πείσετε αλλά µην πιέσετε τον συγγενή σας να παίρνει τα φάρµακά του και να πηγαίνει σε όλα τα ιατρικά ραντεβού.

Βιβλιογραφία: «Σχιζοφρένεια- Τι πρέπει να γνωρίζει η οικογένεια και ο οικογενειακός γιατρός», 2005, Λάρισα, Θ.Ε.Ψ.Υ.Π.Α.