Εισηγητής:
Κανδύλης Δ.

Εισήγηση:
Στο στρογγυλό τραπέζι με θέμα ''ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ'', του Συνεδρίου Ιατρικές Ημέρες 90, Βόλος, 27 - 29 Απριλίου, 1990

Περίληψη:
Η αντιμετώπιση των ψυχικά ασθενών απασχολεί κάθε οργανωμένη κοινωνία σαν πρόβλημα ενοχλητικό και δυσεπίλυτο. Στην Ελλάδα, η ψυχιατρική περίθαλψη, εξεταζόμενη στο σύνολό της εξακολουθεί να είναι, κατά το μεγαλύτερο μέρος της παραδοσιακής μορφής, ανεπαρκής και άνισα κατανεμημένη. Όμως, τα τελευταία χρόνια μια σειρά εμπειριών γονιμοποιεί μια κοινή συνείδηση για αλλαγή της παραδοσιακής περίθαλψης προς τις μορφές εκείνες που εναρμονίζονται με τις Αρχές και κανόνες της Κοινοτικής Ψυχιατρικής, που θέλουν τον ψυχικά ασθενή να συμμετέχει στις διάφορες θεραπευτικές δραστηριότητες με τους άλλους συνασθενείς και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, να ζει και να δρα σαν υποκείμενο και όχι σαν αντικείμενο, ως δρων και όχι ως δρώμενο. Παρατίθενται ακολούθως οι στόχοι της Κοινωνικής και Κοινοτικής Ψυχιατρικής και οι σημαντικοί παράγοντες που συντελούν στην επιτυχία των στόχων της Κοινοτικής Ψυχιατρικής. Τέλος καταγράφονται οι πρώτες αναφανείσες αντιδράσεις και αντιστάσεις στις επιχειρούμενες αλλαγές.

Εισηγητές:
Εσαγιάν Γκ., Κανδύλης Δ.

Ανακοίνωση:
Ετήσιο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Περιφερειακού Συμβουλίου της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για την Ψυχική Υγεία, Θεσσαλονίκη, 7.-.10 Οκτωβρίου, 1992.

Δημοσίευση:
Τετράδια Ψυχιατρικής, Νο 42, σελ. 120.-.122, 1993

Περίληψη:
Μολονότι η φροντίδα του χρόνιου ψυχωτικού και η ψυχαναλυτικού τύπου ψυχοθεραπευτική του προσέγγιση διαπλέκονται μεταξύ τους στις ενδιάμεσες δομές, είναι χρήσιμο να έχουμε υπ' όψιν μας τους διαφορετικούς τους στόχους. Η φροντίδα του χρονίου ψυχωτικού στις ενδιάμεσες δομές έχει ένα ευρύ πεδίο δράσης "σωματικό - ψυχικό - κοινωνικό" και πραγματοποιείται με τη βοήθεια συγκεκριμένων διαμεσολαβητικών αντικειμένων. Η φροντίδα απευθύνεται στις αυτόνομες δυνάμεις του Εγώ του αρρώστου ενώ η αναλυτική ψυχοθεραπεία δρα στο ασυνείδητο. Στην ψύχωση το συνειδητό και το ασυνείδητο αρθρώνονται μεταξύ τους χωρίς τη βοήθεια κανενός ενδιάμεσου χώρου. Για να αποπειραθούμε την ψυχοθεραπευτική προσέγγιση πρέπει να δημιουργήσουμε αυτόν τον χώρο ο οποίος απουσιάζει από την ψυχωτική οργάνωση. Αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται κυρίως με τη φροντίδα που παρέχει η ενδιάμεση δομή. Χωρίς τα "θεμέλια" της φροντίδας δεν είναι δυνατόν να υπάρξει το "οικοδόμημα" της ψυχοθεραπείας στους ψυχωτικούς. Η διάκριση μεταξύ φροντίδας και ψυχοθεραπείας του χρονίου ψυχωτικού στα πλαίσια των ενδιάμεσων δομών αντανακλά το διαχωρισμό των ρόλων μεταξύ γιατρού, ο οποίος διαχειρίζεται τα προβλήματα που εγείρει η παραμονή του αρρώστου στην ενδιάμεση δομή και γιατρού ψυχοθεραπευτού. Θα πρέπει εν τούτοις να επισημάνουμε ότι ο προαναφερθείς διαχωρισμός των ρόλων απλουστεύει την πραγματικότητα, λόγω της ψυχολογικής ρευστότητας η οποία χαρακτηρίζει το μεταβατικό χώρο των ενδιάμεσων δομών. Ο γιατρός ο οποίος διαχειρίζεται τα προβλήματα του αρρώστου σε καμία περίπτωση δεν είναι μόνο ο "πρεσβευτής της πραγματικότητας" ή "ο διανομέας των φαρμάκων". Η φύση της δράσης του είναι ψυχοθεραπευτική.

Εισηγητές:
Κανδύλης Δ., Ιακωβίδης Α., Μαυρίδης Θ., Τσιγγένη Κ., Καπρίνης Γ.

Ανακοίνωση:
18ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, Κως, 14 - 18 Μαΐου, 2004.

Δημοσίευση:
ως εκτεταμένη περίληψη στο Ψυχιατρική 15 (παράρτημα 1), 148, 2004

Περίληψη:
Στα συστήματα της κοινοτικής ψυχιατρικής, μια υπηρεσία επανερχομένων ασθενών (ΥΕΑ) κατέχει δεσπόζοντα ρόλο, καθώς αποτελεί τόσο μεταβατικό σταθμό από τη νοσηλεία προς την αυτονομία όσο και ηθμό για την αποτροπή της υποτροπής και νέας νοσηλείας. Σκοπός της εργασίας ήταν η συγκριτική μελέτη δημογραφικών, κλινικών και επανενταξιακών στοιχείων και δράσεων στην προοπτική της προσαρμογής της υπηρεσίας αυτής στις ανάγκες των χρηστών της. Διερευνήσαμε, για τους 131 ασθενείς που παρακολουθήθηκαν κατά το έτος 2003 στην ΥΕΑ του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, την κλινική διάγνωση, το είδος της φροντίδας και τον τρόπο διαχείρισης των ασθενών προς την κατεύθυνση της ψυχοκοινωνικής επανένταξης. Συγκρίναμε τα στοιχεία αυτά με αντίστοιχα διακριτών περιόδων από την έναρξη λειτουργίας της Κλινικής. Διαπιστώσαμε διαφορές σε ορισμένα δημογραφικά και κλινικά στοιχεία, ιδιαιτέρως όμως αιτήματα των χρηστών και σε αυτά που αφορούν στη διαχείριση τους, στα πλαίσια της τομεοποιημένης Ψυχιατρικής, καθώς και των δράσεων για τη σταθερή φροντίδα και αυτονόμησή τους. Από τα αξιολογηθέντα στοιχεία, προκύπτει η ανάγκη τακτικού επαναπροσδιορισμού του τρόπου διαχείρισης των ασθενών στην ΥΕΑ του Νοσοκομείου μας, ώστε να βελτιστοποιούνται τα προσφερόμενα οφέλη στα πλαίσια της κοινοτικής ψυχιατρικής φροντίδας.

Εισηγητής:
Κανδύλης Δ.

Ανακοίνωση:
Ιατρικές Ημέρες 90, Βόλος, 27 - 29 Απριλίου, 1990

Περίληψη:
Το EPQ αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τις κλινικές και ερευνητικές μελέτες των ψυχιάτρων και μπορεί να βοηθήσει σ' ένα βαθμό, στην διαπίστωση ύπαρξης παραγωγικών ψυχοπαθολογικών στοιχείων σοτυς ερευνόμενους. Μελετήσαμε 71 σπουδαστές και σπουδάστριες και των 4 εξαμήνων της Μ.Τ.Ε.Ν.Σ. Βόλου, στις τέσσερες διαστάσεις της κλίμακας, σε μια προσπάθεια διαπίστωσης ύπαρξης ψυχοπαθολογικών στοιχείων. Από τα αποτελέσματα της μελέτης προέκυψε η ύπαρξη ψυχοπαθολογικών συντελεστών σε σημαντικό ποσοστό και άρα η ανάγκη ποιοτικού ελέγχου της προσωπικότητας των σπουδαστών - σπουδαστριών κατά την εισαγωγή τους στη σχολή ώστε, μελλοντικά, η προσφορά τους προς τον ασθενή να είναι πλήρης και ουσιαστική.

Εισηγητές:
Ιακωβίδης Α., Κανδύλης Δ., Μαυρίδης Θ., Μαστορίδης Ε., Ζάτκας Δ., Καπρίνης Γ.

Ανακοίνωση με τη μορφή πόστερ:
στο 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, Πάφος, Κύπρος, 5 - 9 Μαΐου, 2000 Τόμος Περιλήψεων Συνεδρίου, Νο ΑΑ319, σελ. 235

Περίληψη:
Κατά την τελευταία 20ετία, στα πλαίσια μεταρρυθμίσεων ως προς τον τρόπο ψυχιατρικής φροντίδας, λειτουργούν Ψυχιατρικοί Τομείς σε Γενικά Νοσοκομεία με σκοπό την παροχή νοσηλείας στους ψυχικά ασθενείς σύμφωνα με τις αρχές και τους στόχους της Κοινοτικής Ψυχιατρικής ώστε να μειωθούν οι εισαγωγές στα παραδοσιακά ψυχιατρεία και να αποφεύγεται η χρονιοποίηση και η ιδρυματοποίηση των ψυχικά ασθενών. Οι επαναλαμβανόμενες προσελεύσεις ψυχικά ασθενών και δη χρονίων, στα ΤΕΠ των Γενικών Νοσοκομείων για παροχή επείγουσας ή μη ψυχιατρικής φροντίδας, καθώς και οι πολλαπλές επανεισαγωγές πολλών εξ αυτών, μαρτυρούν μια δυσλειτουργία και εμπλοκή του υφισταμένου δικτύου ψυχιατρικής περίθαλψης. Στην μελέτη μας ερευνήσαμε διαχρονικά και συγκριτικά, τα κλινικά και κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά ψυχικά ασθενών που προσήλθαν στα ΤΕΠ του Α.Χ.Ε.Π.Α Θεσ/νίκης (Γ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική) και του Ν.Γ.Ν. Βόλου. Διαπιστώθηκε ότι πέραν πολλών χαρακτηριστικών των ψυχικά ασθενών που ταυτίζονται προς εκείνα άλλων εξωελλαδικών μελετών, υπάρχουν και ιδιαίτερα πολιτισμικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά αίτια για τις επαναλαμβανόμενες προσελεύσεις τους, πέραν των λειτουργικών και οργανωτικών αδυναμιών του υπάρχοντος συστήματος ψυχιατρικής περίθαλψης.

Εισηγητής:
Κανδύλης Δ.

Εισήγηση:
στο 18ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, Στρογγυλό τραπέζι με θέμα: "Ο ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ: 25 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ", Κως, 14 - 18 Μαΐου, 2004.

Περίληψη:
Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να απαντηθεί το ερώτημα για το μέλλον της ψυχιατρικής στα Γ.Ν. της Ελλάδας, κατά τρόπο διχοτομικό (ευοίωνο ή δυσοίωνο), καθώς υπεισέρχονται και πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλές παράμετροι, καθαρά ιατρικές αλλά και ανάλογες σχετικές με τον προσανατολισμό της ψυχιατρικής εκπαίδευσης, της εκπαίδευσης των άλλων επαγγελματιών υγείας και το σπουδαιότερο της κυβερνητικής πολιτικής που αφορούν την ψυχική υγεία. Προς το σκοπό αυτό αναφέρονται πολύ συνοπτικά τα ιστορικά και εξελικτικά στοιχεία του θεσμού, οι πλευρές και οι τάσεις του περιεχομένου του καθώς και μία σειρά διαπιστώσεων και προβλημάτων της λειτουργίας του. Επιχειρείται μια θεωρητική, ιδεολογική κριτική του θεσμού και ορίζεται, με τρόπο υποκειμενικό, η μελλοντική του εξέλιξη σ' ένα καθημερινά μεταβαλλόμενο κόσμο, με ακαθόριστους ακόμη τους δείκτες της κοινωνικής γεωγραφίας της Ελλάδας. Έτσι, κατά την άποψή μας, στο ερώτημα για το ποιο μπορεί και το ποιο θα πρέπει να είναι το μέλλον της Ψυχιατρικής στο Γ.Ν. στην Ελλάδα, δεν υπάρχει ασφαλώς μια και μόνη απάντηση αλλά ούτε σαφείς απαντήσεις, όταν τεθούν αφοριστικές επιστημονικές ορίζουσες, με κυρίαρχη το μέγιστο όφελος του πάσχοντος υποκειμένου από το όλο σύστημα φροντίδας του. Μπορούμε όμως να ισχυρισθούμε ότι το μέλλον της εξαρτάται από τα λιγότερα λάθη που θα κάνουμε ξανασχεδιάζοντας και διαχειριζόμενοι το σύστημα φροντίδας των ψυχικά ασθενών. Η ψυχιατρική κλινική στο Γ.Ν. θα υπάρχει ως θεσμός επωφελής για τον ασθενή στο βαθμό που θα αποφεύγονται τα λάθη του παρόντος (ιατρικά - διοικητικά), που όλοι γνωρίζουμε και όσο οι λειτουργοί αυτού του θεσμού δεν παρασύρονται απ το λάθος να τη θεωρούν ως το πρότυπο της ψυχιατρικής.

Εισηγητές:
Κανδύλης Δ., Μπάλλας Κ., Νηματούδης Γ., Καπρίνης Γ.

Ανακοίνωση:
Συνέδριο Προληπτικής Ψυχιατρικής, Αθήνα, 9 - 12 Απριλίου, 1992

Δημοσίευση:
Πρακτικά του Συνεδρίου, σελ. 351 - 354, Αθήνα, 1992

Περίληψη:
Αναλύονται οι ρυθμίσεις για την ψυχική υγεία που περιέχονται στο Νομοσχέδιο "Περί Υγείας". Με αυτό θεσμοθετούνται οι εξωνοσοκομειακές δομές (Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ψυχιατρικοί Τομείς, Ξενώνες - Οικοτροφεία, Μονάδες Επαγγελματικής Κατάρτισης κλπ.) ως μονάδες παροχής ψυχιατρικής περίθαλψης δίνοντας έτσι έμφαση στην πρόληψη των ψυχικών διαταραχών αλλά και την αποκατάσταση (κοινωνική και επαγγελματική) των ψυχιατρικών ασθενών. Δίνεται επίσης ιδιαίτερη μέριμνα στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ψυχιατρικών αρρώστων οι οποίοι βρίσκονται πλέον εξασφαλισμένοι από την οποιαδήποτε εκούσια ή ακούσια καταπάτηση των ελευθεριών τους. Το νέο νομικό πλαίσιο αποτελεί το περίβλημα αλλά εν πολλοίς και το όχημα της Ελληνικής Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης.

Εισηγητής:
Κανδύλης Δ.

Ανακοίνωση:
13ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, Χαλκιδική, 25 - 28 Μαΐου, 1994

Δημοσίευση:
Τετράδια Ψυχιατρικής, Νο 48, σελ. 27 - 43, 1994

Περίληψη:
Η επιχειρούμενη τομεοποίηση της ψυχιατρικής περίθαλψης μεταβάλλει σημαντικά τον τρόπο παροχής νοσηλευτικών φροντίδων στους ψυχικά ασθενείς, επιτρέποντας συνάμα να αναδειχθεί στις πραγματικές της διαστάσεις η αξία της οργανωμένης νοσηλευτικής παρέμβασης. Η νοσηλευτική αντιμετώπιση των καταθλιπτικών γερόντων, διανοίγεται πλέον σε νέες μορφές, σε διαφορετικούς χώρους. Η ψυχιατρική αδελφή, μέλος μιας ιατροκοινωνικής ομάδας, αναλαμβάνει όλο και συχνότερα τη φροντίδα τους, είτε στην ψυχιατρική κλινική του γενικού νοσοκομείου είτε στο χώρο της κατοικίας τους. Η παρέμβασή της χαρακτηρίζεται από νέες υπευθυνότητες και αποστολές ανάλογα με την περίπτωση και σύμφωνα με τις αρχές της κοινοτικής ψυχιατρικής. Στην ανακοίνωσή μας εκθέτουμε τις εμπειρίες μας από την οργάνωση τέτοιων νοσηλευτικών φροντίδων, καταδείχνοντας παράλληλα την αναγκαιότητα της συμμετοχικής παρουσίας της εξειδικευμένης ψυχιατρικής αδελφής στο έργο της θεραπευτικής ομάδας του ψυχιατρικού τομέα.