Περίληψη: Μελετήθηκε με μια λεκτική δοκιμασία διχωτικής ακοής (αριθμοί) η ακουστική πλαγίωση ομάδας (Ν=9) καταναγκαστικών ασθενών και τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με τα αντίστοιχα αποτελέσματα ομάδας υγιών ατόμων. Διαπιστώθηκε μια στατιστικά σημαντική πτώση της επίδοσης και των δύο αυτιών στην ομάδα των καταναγκαστικών ασθενών συγκριτικά με τους υγιείς, καθώς και μια παράλληλη στατιστικά σημαντική μείωση του δείκτη πλαγίωσής τους. Συζητούνται τ' αποτελέσματα.
Ανακοίνωση: VII Congress of the International Society of Greek Neuroscientists, Χανιά, 2 - 5 Σεπτεμβρίου, 1992. Περίληψη: Abstracts VII Congress of the International Society of Greek Neuroscientists, S28, 89
Περίληψη: Ο σκοπός της εργασίας μας ήταν να μελετήσουμε την ακουστική πλαγίωση με τη δοκιμασία της διχωτικής ακοής σε αγχώδεις και καταθλιπτικούς νευρωτικούς. Βάσει της εργασίας μας απετέλεσε η υπ' αριθμόν 35 εργασία (Διατριβή για διδακτορία) του πρώτου εξ' ημών. Από τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι: α) κατά τη φάση της κλινικής εκδήλωσης των νευρωτικών συμπτωμάτων οι καταθλιπτικοί και οι αγχώδεις νευρωτικοί εμφανίζουν μια μετακίνηση της ακουστικής πλαγίωσης προς τα δεξιά, β) κατά τη φάση της υποχώρησης των συμπτωμάτων οι ανωτέρω ασθενείς εμφανίζουν επάνοδο της ακουστικής πλαγίωσης προς αριστερά. Ερμηνεύσαμε τα παραπάνω αποτελέσματα δεχόμενοι ότι η προς τα δεξιά μετακίνηση της ακουστικής πλαγίωσης των ανωτέρω ασθενών κατά την περίοδο της εκδήλωσης των νευρωτικών συμπτωμάτων τους προκύπτει από μια υπερενεργοποίηση του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου τους.
Δημοσίευση: ως εκτεταμένη περίληψη στο Ψυχιατρική 15 (παράρτημα 1), σελ. 171, 2004
Περίληψη: Έχει βρεθεί πως η επίδραση των σχιζοφρενών σε έργο οπτικής κατονομασίας είναι μειωμένη. Αυτό αποδίδεται είτε σε διαταραχή που εμποδίζει την πρόσβαση στη λεκτική αναπαράσταση, είτε σε εξασθένηση των αποθηκευμένων πληροφοριών. Μελετήθηκε η ικανότητα οπτικής αντίληψης και κατονομασίας σε χρόνιους σχιζοφρενείς μέσω σημασιολογικού και φωνολογικού βοηθήματος, για να αξιολογηθεί πιθανή εξέλιξη. Η σημερινή πρόδρομη ανακοίνωση αποτελεί τμήμα διαχρονικής μελέτης. Συμμετείχαν 22 ασθενείς (5 γυναίκες, 17 άνδρες), ηλικίας 49-81 ετών (μ. ο. 61,42, Τ.Α.=9,11). Οι ασθενείς αξιολογήθηκαν με το Boston Naming Test και με τις κλίμακες PANSS και GAF. Πραγματοποιήθηκαν δυο μετρήσεις με διαφορά 6 μηνών. Διερευνήθηκαν πιθανές επιδράσεις των θετικών συμπτωμάτων, των αρνητικών και των συμπτωμάτων της γενικής ψυχοπαθολογίας. Συμπεράσματα: οι χρόνιοι σχιζοφρενείς δεν διέφεραν στην επίδοσή τους ως προς την οπτική δοκιμασία σε διάστημα ενός εξαμήνου. Αυτό συμφωνεί με τις υποθέσεις περί εξασθενήσεως των αποθηκευμένων πληροφοριών, από τη στιγμή που οι ασθενείς δεν ωφελήθηκαν ούτε από τη σημασιολογική, ούτε από τη φωνολογική βοήθεια. Τόσο τα θετικά και τα αρνητικά συμπτώματα, όσο και τα συμπτώματα της γενικής ψυχοπαθολογίας συσχετίζονται με την ποιότητα και την ποσότητα της λεκτικής επίδοσής τους.
Ανακοίνωση: Πανελλήνιο Συνέδριο Γνωστικής Ψυχολογίας με θέμα "Η ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ: ΓΕΦΥΡΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΝΟΗΣΗΣ", Αλεξανδρούπολη, 4-7 Νοεμβρίου, 2004. Δημοσίευση: στα πρακτικά του συνεδρίου, σελ. 364 - 369, εκδόσεις Τυπωθήτω - Γ. Δαρδανός, ISBN 960-402-170-2, Αθήνα, 2004
Περίληψη: Έχει διαπιστωθεί ότι η επίδοση των σχιζοφρενών σε έργα οπτικής κατονομασίας είναι μειωμένα. Ειδικότερα, αναφέρεται η μειωμένη επίδοση στην ικανότητα οπτικής κατονομασίας και κατονομασίας προσώπων(βλ. Laws, McKenna, Kondel, 1998; Laws, Al - Uzri,& Mortimer, 2000), στην ικανότητα οπτικής επεξεργασίας αντικειμένων ( πρβλ. Gabrovska, Laws, Sinclair, & McKenna, 2003), καθώς και προβλήματα στην αποθήκευση των πληροφοριών (storage disorders) (Laws et al., 2000). Αυτά τα ευρήματα αποδίδονται είτε σε κάποια διαταραχή που εμποδίζει την πρόσβαση στη λεκτική αναπαράσταση είτε σε κάποια εξασθένιση αποθηκευμένων πληροφοριών ( Laws et al., 1998), ή σε μια συνολική γνωστική βλάβη, μερικές φορές σχετιζόμενη με τα αρνητικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας (Putnam & Harvey, 2000). Τα αναφερθέντα αποτελέσματα προέρχονται, κυρίως, από έρευνες που μελετούν την επίδοση χρόνιων σχιζοφρενών σε σύγκριση με δείγμα υγιούς πληθυσμού. Σκοπός της μελέτης είναι η διερεύνηση της ικανότητας οπτικής αντίληψης και κατονομασίας σε χρόνιους σχιζοφρενείς, μέσω σημασιολογικού και φωνολογικού βοηθήματος, για τη αξιολόγηση πιθανής εξέλιξης της στο χρόνο και σε σχέση με το διαφοροποιούμενο κοινωνικό περιβάλλον. Η παρούσα εργασία είναι πρόδρομη μιας διαχρονικής μελέτης και αφορά το χρονικό διάστημα του πρώτου εξαμήνου της εγκατάστασης χρόνιων σχιζοφρενών σε ενδιάμεσες δομές από το Ψ.Ν.Π.Ο.
Εισήγηση: Στρογγυλό τραπέζι με θέμα "NEYPOΨYXOΛOΓlA ΚΑΙ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ", 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, Βόλος, 18 - 21 Απριλίου, 1991 Αναφορά: σελ. 19 προγράμματος Συνεδρίου
Περίληψη: Η εισήγηση αποτελούσε ευρεία περίληψη των θεωρητικών νευροψυχολογικών απόψεων για τη λειτουργική οργάνωση των εγκεφαλικών ημισφαιρίων σε νευρωσικά άτομα και περιέχεται στην υπ' αριθμ. 35 αναφερόμενη διατριβή μας. Η λειτουργική ασυμμετρΙα των εγκεφαλικών ημισφαιρίων και η διαφορετική εξειδίκευσή τους είναι απολύτως εξακριβωμένη σε υγιείς. Το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου αντιλαμβάνεται, θυμάται και αντιδρά μ' ένα τρόπο σαφώς διαφορετικό από το δεξιό. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν συμβαίνει κάτι το παρόμοιο και σε νευρωτικούς. Ανασκοπούνται οι σύγχρονες απόψεις για τη λειτουργική οργάνωση των εγκεφαλικών ημισφαιρίων στην νεύρωση, που έχουν προκύψει με τη χρήση διαφόρων νευροψυχολογικών δοκιμασιών και τέλος επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών είναι ενδεικτικά μιας διαφορετικής οργάνωσης των εγκεφαλικών ημισφαιρίων κατά το χρόνο εκδήλωσης της νευρωσικής καταθλίψεως.
Ανακοίνωση: VII Congress of the International Society of Greek Neuroscientists, Χανιά, 2 - 5 Σεπτεμβρίου, 1992 Περίληψη: Abstracts VII Congress of the International Society of Greek Neuroscientists, S28, 89
Περίληψη: Διερευνάται, με τη δοκιμασία της διχωτικής ακοής (λεκτικά σήματα), η ακουστική πλαγίωση (δεξιόχειρων) αρρώστων προ και μετά την υποχώρηση φάσεων μανίας. Κατά την έξαρση της μανιακής φάσης οι άρρωστοι δεν εκδήλωναν την τυπική υπεροχή του δεξιού αυτιού των υγιών λόγω πτώσεως του επιπέδου απόδοσης του δεξιού αυτιού. Η αποδρομή της φάσης συνοδευόταν από αύξηση της επίδοσης του δεξιού αυτιού. Οι αλλαγές αυτές της ακουστικής πλαγίωσης θεωρούνται ότι συνοδεύουν μια υπερενεργοποίηση του δεξιού ημισφαιρίου που δρα ανασταλτικώς επί του αριστερού κατά τη διαδρομή της μανιακής φάσης.
Περίληψη: Ο σκοπός της εργασίας μας ήταν να μελετήσουμε την ακουστική πλαγίωση με τη δοκιμασία της διχωτικής ακοής σε δύο ομάδες νευρωτικών που έπασχαν από νευρωτική κατάθλιψη και αγχώδη νεύρωση. Οι ασθενείς μελετήθηκαν τόσο σε φάση πλήρους εκδήλωσης των συμπτωμάτων όσο και σε περίοδο υποχώρησής τους και κλινικής βελτίωσης της νόσου. Στην εργασία μας εξετάσαμε εβδομήντα ένα (71) δεξιόχειρες νευρωτικούς συγκριτικά με τριάντα επτά δεξιόχειρες μάρτυρες. Τις δύο ομάδες των νευρωτικών αποτέλεσαν τριάντα δύο (32) ασθενείς με καταθλιπτική νεύρωση και τριάντα εννέα (39) ασθενείς με αγχώδη νεύρωση. Οι εξετασθέντες νευρωτικοί ήταν ηλικίας μεταξύ 20 και 50 ετών, είχαν μητρική γλώσσα την Ελληνική, η νοημοσύνη τους ήταν μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια και ήταν απόφοιτοι τουλάχιστον του Δημοτικού σχολείου. Όλοι οι νευρωτικοί ασθενείς δεν παρουσίαζαν ιστορικό νόσου ή διαταραχής του ΚΝΣ, δεν υπέφεραν από ενεργό οργανικό νόσημα, δεν είχαν χρόνια αναπηρία ή χρόνιο σωματικό νόσημα, δεν ήταν εξηρτημένοl από ψυχοδραστικές ουσίες και δεν εμφάνιζαν έκδηλες ψυχωτικές διαταραχές κατά τον χρόνο της εξέτασής τους. Επίσης στο ιστορικό των εξετασθέντων νευρωτικών δεν αναφερόταν πένθος ή άλλο στρεσσογόνο συμβάν κατά τον τελευταίο πριν από τη νόσηση χρόνο. Τους νευρωτικούς ασθενείς τους εξετάσαμε δύο φορές και τους μάρτυρες μια, με τη δοκιμασία της διχωτικής ακοής με αριθμούς και με ελεύθερη ανάκληση. Επιλέξαμε αυτή τη δοκιμασία από το σύνολο των διχωτικών δοκιμασιών γιατί είναι αξιόπιστη, αποτελεσματική και δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες απαιτήσεις συνεργασίας μεταξύ εξεταστού και εξεταζόμενου. Η πρώτη εξέταση κάθε νευρωτικού ασθενούς γινόταν ευθύς αμέσως μετά τη διάγνωση και την κατάταξή του σε μια από τις δύο μελετώμενες ομάδες των νευρωτικών ασθενών, ενώ η δεύτερη εξέταση γινόταν όταν ο ασθενής βρισκόταν σε φάση υποχώρησης των συμπτωμάτων και σαφούς βελτίωσης της κλινικής εικόνας. Τα διαγνωστικά κριτήρια της κατάταξης των νευρωτικών στις μελετώμενες ομάδες ήταν εκείνα της DSΜ III- R και η διάγνωση της διαταραχής έγινε από δύο ψυχιάτρους. Επιπλέον, στους νευρωτικούς δόθηκαν προς συμπλήρωση τα ερωτηματολόγια του Hamilton (για κατάθλιψη και άγχος) και του Beck (για κατάθλιψη) και τούτο προκειμένου να υπάρχει σταθερό και κοινό κριτήριο του χρόνου διενέργειας της δεύτερης εξέτασης με τη δοκιμασία της διχωτικής ακοής. Οι παράμετροι που προσδιορίσαμε στην έρευνά μας και στις οποίες βασίστηκε η ανάλυση των αποτελεσμάτων ήταν: Ι. το σύνολο των αριθμών που αναφέρθηκαν κατά την ελεύθερη ανάκληση και που είχαν δοθεί στο αριστερό αυτί των εξεταζομένων (Α), 11. το σύνολο των αριθμών που αναφέρθηκαν κατά την ελεύθερη ανάκληση και που είχαν δοθεί στο δεξιό αυτί των εξεταζομένων (D), III. ο δείκτης ανάκλησης (DA) και IV. ο δείκτης στρατηγικής (DS). Από τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι : α) Κατά τη φάση της κλινικής εκδήλωσης των νευρωτικών συμπτωμάτων οι καταθλιπτικοί και οι αγχώδεις νευρωτικοί εμφανίζουν μια μετακίνηση της ακουστικής πλαγίωσης προς τα δεξιά εξ αιτίας της κακής επίδοσης του δεξιού αυτιού τους. Στους καταθλιπτικούς νευρωτικούς η δεξιά ακουστική πλαγίωση είναι σαφής, ενώ στους αγχώδεις νευρωτικούς επισημαίνεται "μια τάση" για δεξιά ακουστική πλαγίωση που δεν φθάνει όμως σε στατιστικά σημαντικό επίπεδο. β) Κατά τη φάση της υποχώρησης των συμπτωμάτων και της σαφούς βελτίωσης της κλινικής εικόνας, οι καταθλιπτικοί και οι αγχώδεις νευρωτικοί εμφανίζουν επάνοδο της ακουστικής πλαγiωσης προς τα αριστερά και τείνουν να εξομοιώσουν την τιμή της πλαγίωσης τους με εκείνη των μαρτύρων. Η μεταβολή της κατεύθυνσης της ακουστικής πλαγίωσης μεταξύ πρώτης και δεύτερης εξέτασης οφείλεται στην καλυτέρευση της επίδοσης του δεξιού αυτιού κατά τη 2η εξέταση. Ερμηνεύσαμε τα παραπάνω αποτελέσματα δεχόμενοι ότι η προς τα δεξιά μετακίνηση της ακουστικής πλαγίωσης των καταθλιπτικών και των αγχωδών νευρωτικών, κατά την περίοδο της πλήρους κλινικής εκδήλωσης των νευρωτικών συμπτωμάτων τους προκύπτει από μια υπερενεργοποίηση του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου τους. Διαπιστώσαμε ότι κατά το χρόνο της σαφούς κλινικής βελτίωσης, η ακουστική πλαγίωση των αγχωδών και καταθλιπτικών νευρωτικών που κατά την περίοδο της πλήρους κλινικής εκδήλωσης των νευρωτικών συμπτωμάτων είχε μετακινηθεί προς τα δεξιά, τροποποιείται και πάλι και τείνει να προσομοιάσει με το πρότυπο των υγιών.