Υπάρχουν άλλες ψυχικές ασθένειες που λαθεμένα αναγνωρίζονται ως σχιζοφρένεια;
Γενικά, η διάγνωση της σχιζοφρένειας, που τίθεται μετά από μια ολοκληρωμένη
ψυχιατρική συνέντευξη με τη χρήση και τις οδηγίες των ταξινομικών συστημάτων και, αν είναι απαραίτητο, με τη χρήση των κατάλληλων εργαστηριακών εξετάσεων ( νευροφυσιολογικών, νευροαπεικονιστικών, και νευροχημικών), καθώς και με τη χρήση των διαφόρων ψυχολογικών, νευροψυχολογικών δοκιμασιών και των τεστ της προσωπικότητας, θα πρέπει να θεωρείται αξιόπιστη.
Παρ’ όλα αυτά, κατά την έναρξη ή την εξέλιξη κάποιων ψυχικών νοσημάτων, μπορεί να εμφανίζονται όμοιες ή παρόμοιες κλινικές εικόνες προς εκείνες της σχιζοφρένειας και το αντίθετο. Την ασάφεια και την επικάλυψη των παθολογικών ψυχικών εκδηλώσεων τη γνωρίζουν οι γιατροί, που γενικά δε βιάζονται να βάλουν αμέσως (και αυτό, κατά τη γνώμη μας, είναι πολύ σωστό, αρκεί τα πράγματα να μην οδηγούνται σε μια επιζήμια καθυστέρηση) τη διάγνωση της σχιζοφρένειας.
Ειδικά, στα πρώτα στάδια της εκδήλωσης μιας ψυχωτικήςδιαταραχής, τόσο εξαιτίας του στίγματος που θα ακολουθεί τα επόμενα χρόνια τον πάσχοντα όσο και λόγω της ομοιότητας κάποιων μορφών της σχιζοφρένειας με εκείνες της κατάθλιψης ή με καταστάσεις που προκαλούνται από τη χρήση ναρκωτικών, πολλοί ασθενείς μπορεί να θεωρούνται ως καταθλιπτικοί ή μανιακοί πριν την οριστική διάγνωση της σχιζοφρένειας και το αντίθετο. Ακόμη, η συνύπαρξη συναισθηματικών και σχιζοφρενικών διαταραχών συγχέει αρκετά τα πράγματα στην κατοπινή εξέλιξη της ψυχικής ασθένειας.
Κάποια κύρια στοιχεία- κλειδιά για τη διάκριση της σχιζοφρένειας από άλλες ψυχικές παθήσεις παρουσιάζονται συνοπτικά στον επόμενο πίνακα , με αποκλειστικό σκοπό να διευκολύνουν το έργο του γιατρού και όχι ασφαλώς για να «αναγορεύσουν σε γιατρούς» τους συγγενείς ή κάποιους τρίτους.
Η θέση των τελευταίων θα πρέπει να είναι, προς όφελος του ασθενούς, υποβοηθητική και μόνο υποβοηθητική προς το συνολικό (διαγνωστικό- θεραπευτικό-συμβουλευτικό/ υποστηρικτικό) έργο των ψυχιάτρων.
Διαταραχή | Ομοιότητες | Διαφορές |
μανία | Ψυχοκινητική αναστάτωση, ασυναρτησία, παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις, παραληρητικές ιδέες | Ιδεοφυγή έναντι διαταραχών της σκέψης, παραληρητικές ιδέες σύμφωνες με το συναίσθημα |
κατάθλιψη | Απόσυρση, αρνητικά συμπτώματα, ψυχοκινητική επιβράδυνση | Μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες, όχι πρωτογενή συμπτώματα, αυτοκατηγορία |
Ψυχώσεις προκαλούμενες από φάρμακα, εξάρτηση/απόσυρση από αλκοόλ | Παρανοϊκές ιδέες, ψευδαισθήσεις, ψυχοκινητική αναστάτωση | Οξεία εισβολή και σύντομη διάρκεια, (ωρών έως ημερών), οπτικές παραισθήσεις +/-, σύγχυση τρόμος, ιδρώτες, παραλήρημα |
Διαταραχές προσωπικότητας | Ασυνήθιστες συμπεριφορές, παρανοειδής ιδεασμός, ξεκάθαρες «φωνές» | Όχι πρωτογενή συμπτώματα, μη επίμονες εκδηλώσεις, συχνά σχετιζόμενες με φάρμακα ή αλκοόλ |
Ταραχή πανικού/ αγοραφοβία | Ιδέες αναφοράς, διέγερση, παρανοειδής σκέψη | Όχι πρωτογενή συμπτώματα, αλλά τυπικά συμπτώματα πανικού και άγχους |
Παραληρητική διαταραχή | Παραληρητικές ιδέες/ παραλήρημα | Οψιμότερη εμφάνιση, χωρίς άλλα ψυχωτικά συμπτώματα, «φυσιολογική» κοινωνική συμπεριφορά |
Σχιζότυπη διαταραχή | Εκκεντρικός/αποσυρμένος, παροδικές ανωμαλίες της αντίληψης | Χωρίς επιμένοντα ψυχωτικά συμπτώματα, όχι ξεκάθαρη έναρξη ή υποχώρηση |